Tierion: Nền tảng xác thực dữ liệu và dấu thời gian dựa trên blockchain

Giới thiệu dự án Tierion (TNT): Trao cho dữ liệu của bạn “chứng minh thư blockchain”

Chào các bạn! Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về một dự án blockchain có tên là Tierion (TNT). Hãy tưởng tượng, chúng ta có rất nhiều tài liệu quan trọng, ảnh, hợp đồng… tất cả đều cần được chứng minh là thật, không bị chỉnh sửa, và tồn tại tại một thời điểm nhất định. Trong thế giới số, việc này không hề dễ dàng vì dữ liệu rất dễ bị sao chép, thay đổi. Tierion ra đời để giải quyết vấn đề này, giống như cấp cho dữ liệu số của bạn một “chứng minh thư blockchain”, giúp dữ liệu trở nên đáng tin cậy và không thể bị sửa đổi.

Tierion là gì

Nói đơn giản, Tierion là một nền tảng xác thực dữ liệu. Chức năng cốt lõi của nó là tạo ra một “bằng chứng”, liên kết dữ liệu số của bạn với một giao dịch trên blockchain, quá trình này gọi là “neo dữ liệu” (Anchoring). Với bằng chứng này, bất kỳ ai cũng có thể xác minh tính toàn vẹn và thời điểm tạo ra dữ liệu mà không cần dựa vào bất kỳ tổ chức trung gian nào. Bạn có thể hình dung nó như một phòng công chứng trong thế giới số, nhưng phòng công chứng này không do cá nhân hay công ty kiểm soát, mà được đảm bảo sự công bằng bởi hệ thống blockchain công khai minh bạch.

Đối tượng người dùng và các kịch bản cốt lõi

Đối tượng người dùng của Tierion rất rộng, bao gồm các doanh nghiệp, tổ chức tài chính, công ty bảo hiểm, ngành y tế… cần xử lý lượng lớn dữ liệu quan trọng. Ví dụ:

• Truy vết kiểm toán: Ghi lại từng bước trong quy trình kinh doanh, đảm bảo dữ liệu không bị chỉnh sửa.
• Dữ liệu IoT: Xác thực tính toàn vẹn và dấu thời gian của dữ liệu thu thập từ thiết bị thông minh.
• Dấu thời gian tài liệu: Gắn dấu thời gian blockchain cho file số, chứng minh nó đã tồn tại tại một thời điểm nhất định.
• Tuân thủ quy định: Giúp doanh nghiệp chứng minh với cơ quan quản lý rằng dữ liệu và tài liệu của họ không bị sửa đổi.
• Chứng chỉ có thể xác minh: Ví dụ như bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn… đều có thể xác thực qua blockchain.

Quy trình sử dụng điển hình

Nếu bạn muốn sử dụng Tierion, thường sẽ thao tác thông qua API và bộ công cụ phát triển của nó. Bạn gửi dữ liệu cần xác thực (hoặc “dấu vân tay” của dữ liệu, tức là giá trị hash) lên mạng Tierion, Tierion sẽ neo “dấu vân tay” này lên blockchain, tạo ra một bằng chứng độc nhất. Sau này, bất kỳ ai cũng có thể dùng bằng chứng này để xác minh dữ liệu gốc có bị sửa đổi hay không, và nó được neo lên blockchain vào thời điểm nào.

Tầm nhìn dự án và giá trị cốt lõi

Tầm nhìn của Tierion là xây dựng một nền tảng xác thực dữ liệu phổ quát, giúp bảo vệ dữ liệu toàn cầu một cách an toàn, đồng thời giảm chi phí và sự phức tạp của “niềm tin”.

Vấn đề cốt lõi muốn giải quyết

Trong thế giới số, chúng ta thường gặp vấn đề: làm sao đảm bảo một file số là thật, không bị âm thầm chỉnh sửa? Rất nhiều thông tin quan trọng được lưu trữ dưới dạng số, nhưng chúng dễ bị quản trị viên hệ thống hoặc hacker thay đổi. Khi bạn nhận một file số, rất khó biết nó được tạo khi nào, hoặc đã bị chỉnh sửa chưa. Vấn đề này đặc biệt nghiêm trọng trong các ngành bị quản lý chặt như y tế, bảo hiểm, tài chính, vì dữ liệu bị hỏng hoặc sửa đổi có thể gây hậu quả pháp lý và uy tín nghiêm trọng. Tierion ra đời để giải quyết vấn đề thiếu cơ chế xác thực phổ quát cho dữ liệu số.

Điểm khác biệt với các dự án cùng loại

Trước Tierion, cũng có một số dự án thử neo dữ liệu lên blockchain, nhưng thường gặp vấn đề về khả năng mở rộng, ví dụ các thử nghiệm ban đầu chỉ liên kết giá trị hash của một tài liệu với một giao dịch Bitcoin, vừa tốn kém vừa kém hiệu quả. Điểm sáng tạo của Tierion là nó có thể neo gần như vô hạn dữ liệu vào một giao dịch blockchain duy nhất, tăng hiệu suất và khả năng mở rộng vượt trội. Ngoài ra, Tierion còn giới thiệu giao thức Chainpoint, là định dạng tiêu chuẩn đầu tiên để neo dữ liệu lên blockchain.

Đặc điểm kỹ thuật

Cốt lõi công nghệ của Tierion là “công cụ tạo bằng chứng”, sử dụng công nghệ Chainpoint.

Kiến trúc kỹ thuật và cơ chế đồng thuận

Chainpoint là một giao thức mã nguồn mở và dịch vụ phân tán, chuyên dùng để neo dữ liệu lên các blockchain như Bitcoin và Ethereum. Nguyên lý hoạt động là tạo ra “dấu vân tay” mã hóa (giá trị hash) cho dữ liệu của bạn, sau đó ghi dấu vân tay này lên blockchain. Nhờ đó, dữ liệu của bạn được “bảo chứng” bởi blockchain, không ai có thể phủ nhận sự tồn tại và tính toàn vẹn của nó.

Mạng Tierion gồm nhiều node, các node này chịu trách nhiệm vận hành và bảo vệ an ninh mạng lưới. Các node được thưởng khi tham gia vận hành mạng và neo dữ liệu. Ngoài ra, Tierion còn có một blockchain gọi là Chainpoint Calendar, các node sẽ duy trì bản sao của nó. Lịch này chứa dữ liệu cần thiết để xác thực bất kỳ bằng chứng Chainpoint nào, và tốc độ tăng trưởng rất chậm, mỗi năm chỉ tăng khoảng 4GB, giúp chi phí vận hành node rất thấp.

Đáng chú ý, Microsoft từng hợp tác với Tierion, cùng vận hành một phần hạ tầng mạng cốt lõi của dự án.

Kinh tế học token

Token của dự án Tierion là TNT, là một token tiêu chuẩn ERC-20 trên blockchain Ethereum.

Thông tin cơ bản về token

• Ký hiệu token: TNT
• Blockchain phát hành: Ethereum (ERC-20)
• Tổng cung: 1.000.000.000 TNT (1 tỷ token)
• Lượng lưu hành hiện tại: Khoảng 428 triệu TNT.

Công dụng của token

Trong thiết kế ban đầu, token TNT có các công dụng sau:

• Thanh toán tài nguyên mạng: Là phương thức thanh toán khi người dùng truy cập dịch vụ mạng Tierion (ví dụ Chainpoint).
• Khuyến khích node: Các nhà vận hành node mạng Tierion nhận thưởng bằng TNT để duy trì an ninh và độ tin cậy của mạng.
• Yêu cầu vận hành node: Có thể cần nắm giữ một lượng TNT tối thiểu để vận hành node.

Phân bổ và thông tin mở khóa token

Trong đợt phát hành token lần đầu (ICO) năm 2017, Tierion đã huy động được 25 triệu USD, trong đó 35% token TNT (350 triệu) dùng để bán, 35% dùng khuyến khích hệ sinh thái, 29% do đội ngũ Tierion giữ lại, 1% dùng cho chi phí bán token.

Cập nhật quan trọng: Thỏa thuận với SEC

Lưu ý, đây là thông tin cực kỳ quan trọng: Tháng 12/2020, Tierion đã đạt thỏa thuận với Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC). SEC cho rằng việc bán token của Tierion năm 2017 là phát hành chứng khoán chưa đăng ký. Theo thỏa thuận, hợp đồng thông minh của token TNT đã bị khóa vĩnh viễn, nghĩa là chức năng chuyển token TNT đã bị vô hiệu hóa. Tierion cũng đồng ý thiết lập quy trình khiếu nại, bồi thường cho nhà đầu tư mua TNT trong ICO hoặc hiện đang nắm giữ TNT. Điều này đồng nghĩa, TNT không còn chức năng như một loại tiền mã hóa có thể giao dịch.

Đội ngũ, quản trị và tài chính

Đội ngũ cốt lõi của Tierion gồm nhà sáng lập kiêm CEO Wayne Vaughan và đồng sáng lập Jason Bukowski. Thành viên chủ yếu là chuyên gia marketing online và kỹ sư phần mềm, sở hữu kỹ năng đa dạng.

Về tài chính, Tierion đã huy động thành công 25 triệu USD trong ICO năm 2017. Ngoài ra, dự án còn nhận được 1 triệu USD đầu tư từ các quỹ nổi tiếng như Blockchain Capital và Fenbushi Capital.

Về cơ chế quản trị, dù kết quả tìm kiếm không nêu chi tiết, nhưng qua sự kiện thỏa thuận với SEC có thể thấy Tierion vận hành giống một công ty tập trung hơn là dự án phi tập trung.

Lộ trình phát triển

Dự án Tierion đã trải qua một số cột mốc quan trọng:

• 2015: Khởi động dự án Tierion, ra mắt phiên bản đầu tiên của giao thức Chainpoint.
• Tháng 7/2016: Ra mắt Chainpoint 2.0, bổ sung nhiều cải tiến như dùng JSON-LD và neo lên nhiều blockchain.
• Tháng 9/2016: Tierion thành lập cộng đồng Chainpoint W3C, Chainpoint trở thành công nghệ đầu tiên được tổ chức tiêu chuẩn Internet lớn công nhận công khai.
• Tháng 7/2017: Tierion tổ chức ICO thành công, huy động 25 triệu USD. Đồng thời ra mắt mạng Tierion và Chainpoint 3.0.
• Tháng 1/2019: Tierion khởi động dự án mạng thế hệ thứ hai, nhằm đơn giản hóa quản lý Chainpoint Core, giảm chi phí vận hành và tăng hiệu suất mạng.
• Tháng 3/2019: Khởi động testnet mới.
• Tháng 7/2019: Phần mềm mới được thử nghiệm trên mạng có khoảng 6000 node và 300 node cốt lõi, đạt yêu cầu kỹ thuật.
• Tháng 12/2020: Tierion đạt thỏa thuận với SEC, hợp đồng thông minh TNT bị khóa vĩnh viễn, khởi động quy trình khiếu nại cho nhà đầu tư.

Sau thỏa thuận với SEC, dù chức năng giao dịch của TNT bị dừng, Tierion vẫn tuyên bố sẽ tiếp tục triển khai mạng Chainpoint, và các nhà phát triển vẫn có thể sử dụng công nghệ Chainpoint.

Cảnh báo rủi ro thường gặp

Khi tìm hiểu về Tierion, cần lưu ý một số rủi ro quan trọng:

• Rủi ro pháp lý (đã xảy ra): Rủi ro lớn nhất là thỏa thuận với SEC năm 2020. SEC xác định việc bán TNT là phát hành chứng khoán chưa đăng ký, dẫn đến hợp đồng thông minh TNT bị khóa vĩnh viễn, không thể chuyển token. Điều này đồng nghĩa TNT không còn chức năng như một tài sản giao dịch.
• Rủi ro tập trung: Một số ý kiến cho rằng hệ thống của Tierion về bản chất là tập trung, giá trị gắn liền với thành công của công ty, khác với triết lý của nhiều dự án blockchain phi tập trung.
• Tranh cãi về công dụng token: Có ý kiến nghi ngờ sự cần thiết của token TNT, cho rằng chức năng dấu thời gian dữ liệu không nhất thiết phải có một token cung cấp giới hạn.
• Rủi ro thanh khoản: Khi TNT còn giao dịch, phần lớn khối lượng tập trung ở một số sàn, có thể gây rủi ro thanh khoản.
• Độ hoạt động phát triển: Dù dự án Chainpoint vẫn có hoạt động phát triển, nhưng năm 2023, mức độ hoạt động bị đánh giá thấp hơn các dự án cùng loại.
• Biến động thị trường: Như mọi tiền mã hóa, TNT từng trải qua biến động giá mạnh trong quá khứ.

Danh sách kiểm tra xác thực

Nếu bạn muốn nghiên cứu sâu hơn về Tierion, có thể tham khảo các liên kết sau:

• Địa chỉ hợp đồng trên block explorer (Ethereum ERC-20):
  0x08f5a9235B08173b7569F83645d2c7fB55e8cCD8
• Kho GitHub:
  • Kho chính Tierion: https://github.com/tierion
  • Kho Chainpoint: https://github.com/chainpoint
  • Kho TNT legacy: https://github.com/tnt-legacy
  • Kho dự án CHP (mạng thế hệ thứ hai): https://github.com/chp-project
• Whitepaper: https://tokensale.tierion.com/TierionTokenSaleWhitePaper.pdf
• Website chính thức: https://tierion.com/

Tóm tắt dự án

Tierion (TNT) là một dự án tiên phong trong lĩnh vực blockchain, tập trung giải quyết vấn đề xác thực và toàn vẹn dữ liệu số. Thông qua giao thức Chainpoint cốt lõi, Tierion cung cấp cách thức sáng tạo để “neo” dữ liệu lên blockchain, cho phép xác thực mà không cần tin tưởng bên thứ ba. Ở giai đoạn đầu, Tierion thể hiện năng lực kỹ thuật và tiềm năng thương mại mạnh mẽ, thu hút hợp tác với các doanh nghiệp lớn như Microsoft và tìm được nhiều ứng dụng thực tế trong các ngành khác nhau.

Tuy nhiên, sự kiện thỏa thuận với SEC năm 2020 là bước ngoặt quyết định trong quá trình phát triển của dự án. Do SEC xác định việc bán token TNT là phát hành chứng khoán chưa đăng ký, hợp đồng thông minh TNT bị khóa vĩnh viễn, chấm dứt vòng đời của TNT như một tài sản tiền mã hóa có thể giao dịch. Dù vậy, đội ngũ Tierion vẫn khẳng định công nghệ Chainpoint và các dịch vụ liên quan sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển, các nhà phát triển vẫn có thể sử dụng phần mềm mã nguồn mở của dự án.

Tóm lại, Tierion là dự án có công nghệ sáng tạo và ứng dụng thực tế rõ ràng, nhưng mô hình kinh tế token đã bị chấm dứt do vấn đề pháp lý. Đối với các nhà phát triển và doanh nghiệp muốn xác thực dữ liệu bằng blockchain, giao thức Chainpoint vẫn còn giá trị. Nhưng với nhà đầu tư tiền mã hóa, TNT không còn giá trị giao dịch. Xin lưu ý, thông tin trên chỉ để tham khảo, không phải lời khuyên đầu tư. Hãy tự nghiên cứu kỹ trước khi ra quyết định.