Ethereum Foundation Layer 2-larni o‘zaro ishlash ramkasi bilan bitta zanjirdek his qilishni maqsad qilmoqda

Juma kuni, Ethereum Foundation Ethereum’ni “yana bitta zanjirdek” his qilish uchun ko‘p yo‘nalishli yo‘l xaritasini e’lon qildi va kripto olamidagi ikkinchi eng yirik blokcheynda tezroq tasdiqlashlar, ishonchga asoslanmagan kross-zanjir o‘zaro aloqalari hamda yangi UX va maxfiylik vositalariga ustuvor ahamiyat beruvchi protokol yangilanishini taqdim etdi.

Rejada “Initialisation”, “Acceleration” va “Finalisation” deb nomlangan uchta ish yo‘nalishi joriy etilgan. Shuningdek, rasmiy blog postiga ko‘ra, natijalar va maqsadli sanalar 2026 yilgacha uzaytirilgan.

Initialisation yo‘nalishi doirasida EF muhandislari va ekotizim jamoalari foydalanuvchilarga istalgan natijalarni ifodalash imkonini beruvchi Open Intents Framework’ni ishga tushirmoqda. Bundan tashqari, ishlab chiquvchilar Layer 2 tarmoqlari o‘rtasida ishonchsiz tranzaksiyalarni osonlashtirishga qaratilgan Ethereum Interoperability Layer’ni hamda to‘siqlarni kamaytirishga mo‘ljallangan standartlar to‘plamini taklif qilishdi. 

"Ethereum Interoperability Layer (EIL) Ethereum’ni yana bitta zanjirdek his qilishga qaratilgan bo‘lib, CROPS qadriyatlari (tsenzuraga chidamlilik, ochiq kod, maxfiylik va xavfsizlik)dan voz kechmasdan amalga oshiriladi," deb yozishdi ishlab chiquvchilar.  Intents framework uchun ishlab chiqarish kontraktlari allaqachon faol, auditlar va ma’lumotli yechim esa 2025 yil 4-choragiga rejalashtirilgan.  Interoperability Layer uchun ommaviy dizayn hujjati esa oktyabr oyida chiqarilishi kutilmoqda.

Ikkinchi yo‘nalish — Acceleration — kechikishni kamaytirishga qaratilgan. Tez L1 tasdiqlash qoidasi — taxminan 15–30 soniyada kuchli tasdiqlashlarni ta’minlaydi — konsensus mijozlarida aniqlanadi va joriy etiladi, keng ommaga esa 2026 yil 1-choragida taqdim etilishi rejalashtirilgan.

Paralel ishlar esa slot vaqtini 12 soniyadan 6 soniyaga qisqartirish orqali kiritish va yakuniylik davrlarini qisqartirishni o‘rganmoqda. Bundan tashqari, ZK asosidagi real vaqtli isbotlash yoki xavfsiz “2-of-3” tezroq hisob-kitob mexanizmini qabul qiladigan optimistik rolluplarni qo‘llab-quvvatlash rejalashtirilgan, bu esa yechib olishdagi kechikishlarni kamaytiradi.

Finalisation yo‘nalishi esa kross-zanjir hisob-kitobi va ancha tez L1 yakuniyligi uchun real vaqtli isbotlash yoki snarkifikatsiya bo‘yicha tadqiqot va rivojlantirishga intiladi.  Snarkifikatsiya yoki snarkifying — bu Ethereum Virtual Machine (EVM) muhitini yaxshilash uchun nol bilimli isbotlardan, xususan, ZK-SNARKS’dan foydalanishni anglatadi.

29-avgustdagi blog yangilanishiga ko‘ra, ishlab chiquvchilar beacon chain’dagi o‘zgarishlar, uch slotli yakuniylik dizaynlari va agar xavfsiz va markazlashmagan deb topilsa, yakuniylikni soniyalargacha qisqartiruvchi muqobil konsensus protokollarini o‘rganishmoqda.

So‘nggi protokol yangilanishi UX kun tartibini Ethereum’ning global kompyuter rejasini ilgari surishga qaratilgan ikki davom etayotgan EF tashabbusi bilan bog‘laydi. Birinchisi, “ Trillion Dollar Security ” dasturining 2-bosqichi bo‘lib, u xavfsizroq imzolash, kalitlarni boshqarish va hamyon standartlariga e’tibor qaratadi.

Shuningdek, u Ethereum hammuassisi Vitalik Buterin va EF koordinatori Nicolas Consigny hamrahbarligida olib borilayotgan “Kohaku” maxfiylik hamyoni tashabbusi bilan bog‘liq. Bu tashabbus SDK va ilg‘or brauzer kengaytmasini, shuningdek, yengil mijoz yordamida maxfiy manzillar, balanslar va jo‘natmalarni ta’minlashni maqsad qilgan.

Boshqa tegishli yangiliklarda, Ethereum’dagi onchain faollik oshgan, ishlab chiquvchilar esa blokcheynning “dvigatel xonasi”ni yaxshilash ustida ishlashmoqda. The Block xabariga ko‘ra, oylik onchain hajmi $320 milliarddan oshib, so‘nggi to‘rt yildagi eng yuqori va tarixdagi uchinchi eng yuqori darajaga yetdi.