Staked Olympus: Zdecentralizowana waluta rezerwowa Web3
Biała księga Staked Olympus została opublikowana przez zespół core OlympusDAO w maju 2021 roku, w momencie uruchomienia protokołu, w odpowiedzi na zapotrzebowanie ekosystemu Web3 na zdecentralizowaną, odporną na cenzurę i zachowującą wartość walutę rezerwową.
Tematem przewodnim białej księgi Staked Olympus jest „protokół zdecentralizowanej waluty rezerwowej oparty na tokenie OHM”. Jej wyjątkowość polega na wsparciu tokena OHM aktywami skarbca (np. DAI, FRAX) oraz wprowadzeniu mechanizmów ekonomicznych i teorii gier, takich jak staking (sOHM) i bonding; znaczenie Staked Olympus polega na ustanowieniu w ekosystemie Web3 „inteligentnej waluty” zarządzanej przez społeczność, odpornej na inflację i zapewniającej niezawodną płynność.
Głównym celem Staked Olympus jest stworzenie otwartej, neutralnej i zachowującej siłę nabywczą waluty rezerwowej Web3. Kluczowe przesłanie białej księgi: dzięki wsparciu skarbca dla tokena OHM, automatycznemu stakingowi z procentem składanym (sOHM) oraz mechanizmowi własnej płynności protokołu, możliwe jest stworzenie swobodnie pływającego, kontrolowanego przez społeczność systemu walutowego, który zapewni stabilne i potencjalnie rosnące narzędzie przechowywania wartości w zdecentralizowanych finansach.
Podsumowanie białej księgi Staked Olympus
Czym jest Staked Olympus
Przyjaciele, dziś porozmawiamy o projekcie blockchain o nazwie Staked Olympus, w skrócie SOHM. Jednak aby zrozumieć SOHM, musimy najpierw zacząć od jego „domu rodzinnego” — Olympus DAO. Możesz wyobrazić sobie Olympus DAO jako zdecentralizowany „cyfrowy bank centralny” lub „bank społecznościowy”, który nie należy do żadnego państwa ani firmy, lecz jest zarządzany wspólnie przez członków społeczności.
Czym więc jest SOHM? To nie jest osobny projekt, lecz „potwierdzenie depozytu” lub „paragon”, który otrzymujesz po zdeponowaniu (czyli „stakingu”) natywnego tokena Olympus DAO — OHM (możesz to traktować jak walutę emitowaną przez ten „cyfrowy bank centralny”). To tak, jakbyś wpłacił pieniądze do banku i otrzymał potwierdzenie wpłaty — SOHM jest właśnie takim potwierdzeniem stakingu OHM. Ten „paragon” automatycznie „zarabia odsetki” z czasem, czyli liczba Twoich SOHM będzie się zwiększać, ponieważ reprezentuje zarówno zdeponowane OHM, jak i nagrody, które te OHM generują.
Podsumowując, Staked Olympus (SOHM) to automatycznie rosnące „potwierdzenie depozytu”, które otrzymujesz za staking tokenów OHM w „cyfrowym banku centralnym” Olympus DAO.
Wizja projektu i propozycja wartości
Olympus DAO ma bardzo ambitną wizję — chce stworzyć w świecie kryptowalut nową, zdecentralizowaną „walutę rezerwową”. Co to znaczy? Tak jak w świecie rzeczywistym dolar amerykański jest walutą rezerwową dla wielu krajów, bo jest względnie stabilny i powszechnie akceptowany, tak Olympus DAO chce, by jego token OHM stał się „cyfrowym dolarem” Web3 (czyli zdecentralizowanego internetu). Jednak nie chce, by był to klasyczny stablecoin powiązany 1:1 z dolarem, bo uważa, że dolar jest kontrolowany przez scentralizowane rządy i narażony na inflację.
Olympus DAO chce rozwiązać kluczowy problem: jak w zdecentralizowanym świecie stworzyć „inteligentną walutę”, która zachowa względnie stabilną siłę nabywczą, będzie odporna na cenzurę i nie będzie zależna od żadnej scentralizowanej instytucji. Propozycja wartości polega na tym, że wartość OHM jest wspierana przez „skarbiec” (Treasury) kontrolowany przez sam protokół, a nie przez powiązanie z walutą fiducjarną. W tym skarbcu przechowywane są różne aktywa kryptowalutowe, np. stablecoiny DAI, FRAX itd. Dzięki temu OHM ma wewnętrzne zabezpieczenie wartości i teoretycznie jego cena nie powinna spaść poniżej wartości aktywów przypadających na każde OHM w skarbcu.
W odróżnieniu od podobnych projektów (np. tradycyjnych stablecoinów), Olympus DAO nie dąży do sztywnego powiązania 1:1, lecz chce, by OHM był „swobodnie pływającą” walutą z wewnętrznym zabezpieczeniem wartości. Utrzymuje względną stabilność i przewidywalność ceny dzięki mechanizmom ekonomicznym, ale dopuszcza pewne wahania.
Cechy techniczne
Kluczowe cechy techniczne Olympus DAO opierają się na unikalnych mechanizmach ekonomicznych, które działają jak precyzyjna maszyna finansowa, wykorzystując dwa główne sposoby:
1. Staking (Staking)
To sposób, w jaki otrzymujesz SOHM. Gdy zdeponujesz tokeny OHM w protokole Olympus DAO, otrzymujesz równą ilość SOHM. Protokół regularnie (np. co 8 godzin) automatycznie zwiększa liczbę Twoich SOHM zgodnie z aktualną stopą nagród. Ten automatyczny proces nazywa się „rebase” i sprawia, że saldo SOHM rośnie jak kula śnieżna dzięki procentowi składanemu. Nagrody OHM pochodzą z zysków protokołu uzyskanych przez „minting” i „sprzedaż obligacji”.
2. Bonding (Obligacje)
To główny sposób, w jaki Olympus DAO gromadzi aktywa w swoim „skarbczu”. Protokół oferuje użytkownikom możliwość zakupu tokenów OHM po obniżonej cenie, pod warunkiem, że dostarczą inne aktywa kryptowalutowe (np. stablecoiny DAI, FRAX lub tokeny puli płynności LP). Dzięki temu protokół może „posiadać własną płynność” (Protocol Owned Liquidity, POL) i aktywa rezerwowe, zamiast polegać na zewnętrznych dostawcach płynności. To jakby państwo emitowało obligacje, by pozyskać środki, tylko tutaj protokół emituje OHM, by zdobyć potrzebne aktywa rezerwowe.
Cały protokół działa na łańcuchu bloków Ethereum, co oznacza, że operacje są publiczne, przejrzyste i automatycznie wykonywane przez smart kontrakty.
Tokenomia
Podstawowe informacje o tokenie
- Symbol tokena: OHM to token natywny, SOHM to potwierdzenie stakingu OHM.
- Łańcuch emisji: OHM i SOHM to tokeny zgodne ze standardem ERC-20 na Ethereum.
- Podaż lub mechanizm emisji: OHM nie ma stałej maksymalnej podaży. Podaż jest dynamiczna i zwiększa się przez mechanizm mintingu protokołu, głównie w celu nagradzania stakerów i sprzedaży obligacji.
Inflacja/palanie
Gdy cena OHM jest wyższa niż jego wartość wewnętrzna, protokół emituje nowe OHM i sprzedaje je, zwiększając podaż, by obniżyć cenę. Gdy cena OHM jest niższa niż wartość wewnętrzna, protokół wykorzystuje aktywa ze skarbca do wykupu i spalania OHM, zmniejszając podaż, by podnieść cenę. Ten mechanizm ma na celu utrzymanie „swobodnej stabilności” OHM.
Zastosowanie tokena
- OHM: Służy głównie do stakingu (by uzyskać SOHM i nagrody), a także do udziału w mechanizmie obligacji (Bonding).
- SOHM: Jako potwierdzenie stakingu OHM, jego ilość automatycznie rośnie i reprezentuje udział oraz zyski stakera w protokole. SOHM jest zbywalny i może być używany w połączeniu z innymi protokołami DeFi.
- gOHM: (Governance OHM) to opakowana wersja SOHM, służąca głównie do głosowania w zarządzaniu protokołem i może być przenoszona między różnymi łańcuchami bloków.
Informacje o dystrybucji i odblokowaniu tokenów
Nagrody OHM są głównie dystrybuowane do posiadaczy SOHM przez mechanizm stakingu, a stopa nagród zmienia się w zależności od polityki monetarnej protokołu i ilości stakingu. Mechanizm obligacji pozwala protokołowi sprzedawać OHM po obniżonej cenie w zamian za aktywa skarbca; te OHM zwykle mają określony okres vestingu (blokady).
Zespół, zarządzanie i finansowanie
Zespół
Olympus DAO został początkowo stworzony przez anonimowy zespół (założyciel o pseudonimie „Zeus”). Wraz z rozwojem projektu ewoluował w zdecentralizowaną organizację autonomiczną napędzaną przez społeczność.
Zarządzanie
Olympus DAO to klasyczna zdecentralizowana organizacja autonomiczna (DAO). Oznacza to, że kluczowe decyzje dotyczące projektu, takie jak aktualizacje protokołu, zarządzanie aktywami skarbca czy zmiany polityki monetarnej, są podejmowane przez posiadaczy tokenów OHM (szczególnie gOHM) w drodze głosowania. Ten model ma zapewnić przejrzystość i decentralizację, umożliwiając członkom społeczności wspólny udział w rozwoju projektu.
Skarbiec i runway finansowy
Sercem Olympus DAO jest jego potężny „skarbiec” (Treasury), zwany także „wartością kontrolowaną przez protokół” (Protocol Controlled Value, PCV). Skarbiec przechowuje duże ilości aktywów kryptowalutowych, takich jak stablecoiny DAI, FRAX oraz różne tokeny puli płynności. Te aktywa zapewniają wewnętrzne zabezpieczenie wartości OHM, gwarantując, że każdy OHM ma określone pokrycie aktywami. Wielkość i różnorodność skarbca to kluczowe wskaźniki zdrowia protokołu — zapewniają odporność na wahania rynkowe i długoterminowe finansowanie (runway).
Mapa drogowa
Mapa drogowa Olympus DAO koncentruje się na realizacji wizji zdecentralizowanej waluty rezerwowej Web3. Choć szczegółowe plany roczne mogą się zmieniać, główne kierunki to:
- Wczesny etap: Skupienie na gromadzeniu aktywów skarbca przez staking i obligacje oraz zwiększaniu podaży i wpływu rynkowego OHM.
- Cel średnioterminowy: Stopniowe osiąganie „progresywnej decentralizacji”, ograniczanie ręcznej interwencji i automatyzacja działania protokołu przez smart kontrakty.
- Długoterminowa wizja: Stać się kluczową walutą rezerwową ekosystemu Web3, zapewniającą stabilne, neutralne narzędzie przechowywania i wymiany wartości dla zdecentralizowanych aplikacji.
Na przykład w 2022 roku Olympus DAO przedstawił plan „Olympus12”, mający na celu automatyzację OHM i minimalizację zarządzania. Ogólnie rzecz biorąc, projekt stale optymalizuje swój model ekonomiczny i strukturę zarządzania, by zwiększyć stabilność i użyteczność OHM.
Typowe ostrzeżenia o ryzyku
Każdy projekt blockchain wiąże się z ryzykiem — Staked Olympus (SOHM) i Olympus DAO nie są wyjątkiem. Oto najważniejsze ryzyka, na które warto zwrócić uwagę:
1. Ryzyko ekonomiczne
- Trwałość wysokiego APY: Olympus DAO na początku przyciągnął uwagę bardzo wysokimi rocznymi stopami zwrotu (APY). Jednak takie APY są zwykle utrzymywane przez masową emisję nowych OHM, co może prowadzić do inflacji i rozcieńczenia wartości pojedynczego OHM. Historia pokazuje, że APY może się znacznie wahać i gwałtownie spadać.
- Zmienne ceny: Mimo wsparcia aktywami skarbca, OHM nie jest sztywnym stablecoinem — jego cena podlega wahaniom rynkowym, nastrojom na rynku kryptowalut i zmianom mechanizmów protokołu. Inwestorzy mogą być narażeni na spadki ceny OHM.
- Ryzyko aktywów skarbca: Aktywa przechowywane w skarbcu również mogą tracić na wartości w wyniku wahań rynkowych, co może osłabić wewnętrzne zabezpieczenie wartości OHM.
2. Ryzyko techniczne i bezpieczeństwa
- Luki w smart kontraktach: Kluczowe mechanizmy Olympus DAO są kontrolowane przez kod smart kontraktów. Jeśli zawierają one nieodkryte luki, może to prowadzić do utraty środków lub ataku na protokół.
- Ryzyko cross-chain: Jeśli opakowane wersje SOHM (np. gOHM) są używane w operacjach międzyłańcuchowych, bezpieczeństwo i stabilność mostów cross-chain mogą stanowić dodatkowe ryzyko.
3. Ryzyko regulacyjne i operacyjne
- Niepewność regulacyjna: Regulacje dotyczące kryptowalut i projektów DeFi na świecie wciąż się rozwijają, a przyszłe zmiany mogą wpłynąć na działalność i rozwój Olympus DAO.
- Ryzyko zarządzania: Mimo że DAO dąży do decentralizacji, niedoskonały mechanizm zarządzania może prowadzić do koncentracji głosów w rękach mniejszości lub niskiej efektywności podejmowania decyzji.
Pamiętaj, że powyższe ryzyka nie wyczerpują tematu — przed udziałem w jakimkolwiek projekcie kryptowalutowym należy przeprowadzić własne, dogłębne badania i ocenę ryzyka.
Lista weryfikacyjna
Podczas analizy projektu możesz samodzielnie zweryfikować następujące kluczowe informacje:
- Adres kontraktu w eksploratorze bloków: Sprawdź adresy kontraktów ERC-20 OHM i SOHM w eksploratorze Ethereum (np. Etherscan), by potwierdzić autentyczność tokenów i ich aktywność on-chain. Przykładowo, stary adres kontraktu SOHM V2 to
0x04f2...111f.
- Aktywność na GitHubie: Przejrzyj oficjalne repozytorium Olympus DAO na GitHubie (np.
OlympusDAO-Education/Documentation), by ocenić częstotliwość aktualizacji kodu, aktywność społeczności deweloperów i jakość dokumentacji.
- Oficjalna dokumentacja/biała księga: Przeczytaj dokładnie oficjalną dokumentację i białą księgę Olympus DAO — to najważniejsze źródło wiedzy o założeniach projektu, modelu ekonomicznym i planach na przyszłość.
- Raporty z audytów: Poszukaj niezależnych raportów z audytów bezpieczeństwa smart kontraktów projektu, by poznać wyniki oceny bezpieczeństwa.
- Aktywność społeczności: Śledź oficjalne forum projektu, Discord, Twitter i inne media społecznościowe, by ocenić poziom dyskusji, interakcje zespołu ze społecznością i ogólną aktywność.
Podsumowanie projektu
Staked Olympus (SOHM) to kluczowy element protokołu Olympus DAO — reprezentuje automatycznie rosnące potwierdzenie udziału, które użytkownik otrzymuje po stakingu tokenów OHM. Olympus DAO jako zdecentralizowany „cyfrowy bank centralny” ma ambitny cel stworzenia waluty rezerwowej Web3 (OHM), która nie zależy od walut fiducjarnych, lecz jest wspierana aktywami skarbca protokołu. Dzięki unikalnym mechanizmom „stakingu” i „obligacji” protokół z jednej strony zachęca użytkowników do trzymania OHM i uzyskiwania nagród, a z drugiej — stale gromadzi i zarządza aktywami skarbca, by zapewnić wewnętrzne zabezpieczenie wartości i względną stabilność ceny OHM.
Projekt ten stanowi innowacyjny eksperyment walutowy w świecie kryptowalut, próbując rozwiązać problem centralizacji i inflacji tradycyjnych stablecoinów. Jednak, jak każdy nowy projekt blockchain, wiąże się z ryzykiem trwałości wysokiego APY, zmienności cen tokena, bezpieczeństwa smart kontraktów i niepewności regulacyjnej. Każdemu zainteresowanemu SOHM lub Olympus DAO zdecydowanie zaleca się dogłębne, samodzielne badania i pełne zrozumienie potencjalnych ryzyk i szans. Pamiętaj, że to nie jest porada inwestycyjna.