Aave [old]: Zdecentralizowany protokół pożyczek peer-to-peer oparty na Ethereum

Czym jest Aave [old]

Wyobraźcie sobie, że chcecie pożyczyć pieniądze – zwykle idziecie do banku, prawda? Bank sprawdza Waszą zdolność kredytową i decyduje, czy udzielić Wam pożyczki. Jeśli macie nadwyżkę środków i chcecie zarabiać na odsetkach, również musicie skorzystać z banku. Aave [old], czyli projekt, o którym dziś mówimy, w świecie blockchain działa jak zdecentralizowany „bank” lub „rynek finansowy”, ale bez tych wszystkich skomplikowanych procedur i scentralizowanej kontroli typowej dla tradycyjnych instytucji.

Początkowo nazywał się ETHLend i powstał w 2017 roku. Jego ideą było umożliwienie osobom chcącym pożyczyć pieniądze oraz tym, którzy chcą je udostępnić, bezpośredniego kontaktu na blockchainie – jak na platformie peer-to-peer (P2P) do pożyczek. Można było opublikować zapotrzebowanie na pożyczkę, a ktoś inny, jeśli uznał to za korzystne, mógł udzielić Wam środków.

Jednak model P2P miał pewien problem – niską efektywność i trudności ze znalezieniem odpowiednich stron transakcji w krótkim czasie. Dlatego zespół ETHLend podczas bessy w latach 2018–2019 dokonał gruntownej przebudowy projektu, a na początku 2020 roku wypuścił go pod nową nazwą „Aave”. W języku fińskim „Aave” oznacza „ducha”, co symbolizuje dążenie do stworzenia otwartego i przejrzystego systemu finansowego.

Po przebudowie Aave [old] przestał być platformą P2P, a stał się modelem „puli kapitałowej”. Można to porównać do wspólnego „skarbczyka”. Jeśli masz nadwyżkę kryptowalut, takich jak Bitcoin czy Ethereum, możesz je zdeponować w tym skarbcu jako „deponent” i zacząć zarabiać odsetki. Osoby potrzebujące pożyczki mogą z kolei wypożyczyć kryptowaluty z tej puli, ale muszą wnieść własne kryptowaluty jako zabezpieczenie i płacić odsetki.

Podsumowując, Aave [old] to platforma umożliwiająca wzajemne pożyczanie kryptowalut bez pośrednictwa banków czy innych instytucji. Dzięki temu aktywa kryptowalutowe stają się bardziej użyteczne – nie tylko leżą bezczynnie, ale mogą być wykorzystywane i generować wartość.

Typowy przebieg korzystania:

• Deponent (Lender): Deponuje swoje kryptowaluty (np. Ethereum, stablecoiny) w puli Aave. Po zdeponowaniu otrzymuje specjalny token „pokwitowania” – aToken (np. za ETH otrzymuje aETH), który na bieżąco nalicza odsetki.
• Pożyczkobiorca (Borrower): Jeśli potrzebuje pożyczki, musi najpierw zdeponować kryptowaluty jako zabezpieczenie, zwykle o wartości wyższej niż kwota pożyczki (tzw. „nadmierne zabezpieczenie”). Następnie może wypożyczyć potrzebne kryptowaluty z puli i płacić odsetki.

Wizja projektu i propozycja wartości

Wizją Aave [old] jest budowa otwartego, przejrzystego i bezgranicznego systemu finansowego. Wyobraź sobie, że niezależnie od miejsca na świecie, wystarczy dostęp do internetu, by uczestniczyć w tym rynku finansowym – bez skomplikowanej weryfikacji tożsamości i bez ograniczeń godzin pracy banków.

Projekt chce rozwiązać kilka kluczowych problemów:

• Ograniczenia tradycyjnych finansów: Pożyczki bankowe wymagają weryfikacji kredytowej, są ograniczone geograficznie, wiążą się z wysokimi opłatami i długim czasem oczekiwania. Aave [old] dzięki technologii blockchain eliminuje te pośrednie etapy, czyniąc pożyczanie bardziej efektywnym i dostępnym.
• Problemy efektywności w początkowych pożyczkach blockchain: Przed Aave [old], takie platformy jak ETHLend oferowały zdecentralizowane pożyczki P2P, ale wymagały precyzyjnego dopasowania stron, co obniżało efektywność. Model puli kapitałowej Aave [old] działa jak ogromny wspólny skarbiec, znacznie zwiększając płynność i natychmiastowość pożyczek.

Różnice względem podobnych projektów:

Jedną z najbardziej innowacyjnych funkcji Aave [old] jest wprowadzenie „błyskawicznych pożyczek” (Flash Loans). Błyskawiczna pożyczka to jak „magia” w świecie finansów – pozwala pożyczyć ogromne środki bez żadnego zabezpieczenia, pod warunkiem, że w ramach jednej transakcji blockchainowej pożyczysz, wykorzystasz i zwrócisz środki. Jeśli nie spłacisz w tej samej transakcji, pożyczka zostaje automatycznie anulowana, jakby nigdy nie miała miejsca. Funkcja ta otworzyła wiele możliwości arbitrażu i optymalizacji wykorzystania kapitału dla traderów i deweloperów, będąc przełomem w świecie DeFi.

Cechy techniczne

Podstawą technologiczną Aave [old] jest blockchain Ethereum. Ethereum to ogromna, publiczna i przejrzysta księga, w której wszystkie transakcje i operacje są rejestrowane i utrzymywane przez tysiące komputerów, co zapewnia bezpieczeństwo i niezmienność danych.

Kluczową technologią są smart kontrakty. Smart kontrakt to kod zapisany na blockchainie, który automatycznie realizuje ustalone zasady. W Aave [old] cała logika pożyczek – obliczanie odsetek, zarządzanie zabezpieczeniami, zasady likwidacji – jest realizowana automatycznie przez smart kontrakty, bez ingerencji człowieka, co gwarantuje uczciwość i przejrzystość.

Model puli kapitałowej

Aave [old] stosuje model puli płynności (Liquidity Pool). Deponenci wpłacają kryptowaluty do tych pul, tworząc duży wspólny zasób. Pożyczkobiorcy wypożyczają środki z tej puli. Dzięki temu nie trzeba bezpośrednio dopasowywać stron transakcji, co znacznie zwiększa efektywność.

Algorytmiczne dostosowanie stóp procentowych

Odsetki od pożyczek nie są stałe, lecz algorytm dostosowuje je na bieżąco w zależności od podaży i popytu w puli. Jeśli wielu użytkowników chce pożyczyć daną kryptowalutę i jej ilość w puli spada, oprocentowanie pożyczek rośnie, a oprocentowanie depozytów również wzrasta, by zachęcić do wpłat i ograniczyć popyt na pożyczki. I odwrotnie. To automatyczny mechanizm rynkowy, który zapewnia zdrowe funkcjonowanie puli.

Nadmierne zabezpieczenie

Dla bezpieczeństwa deponentów, pożyczki w Aave [old] wymagają nadmiernego zabezpieczenia. Oznacza to, że wartość zdeponowanych kryptowalut musi być wyższa niż wartość pożyczki. Przykładowo, aby pożyczyć stablecoiny o wartości 100 USD, trzeba zdeponować Ethereum warte 150 USD. Jeśli cena ETH spadnie, środki deponentów są chronione. Gdy wartość zabezpieczenia spadnie poniżej określonego poziomu, może dojść do likwidacji zabezpieczenia na poczet spłaty pożyczki.

Błyskawiczne pożyczki

Wspomniane wcześniej błyskawiczne pożyczki (Flash Loans) to unikalna funkcja Aave [old]. Pozwala użytkownikom pożyczyć środki i spłacić je w ramach jednej transakcji, bez żadnego zabezpieczenia. W tradycyjnych finansach to niemożliwe, ale dzięki atomowości transakcji blockchain (albo wszystko się udaje, albo nic) jest to wykonalne.

aTokens

Po zdeponowaniu kryptowalut w Aave [old] otrzymujesz odpowiednie aTokens (np. za ETH – aETH). aTokens reprezentują Twój udział w puli i na bieżąco naliczają odsetki. W wersji Aave V1, choć aTokens istnieją, nie są jeszcze w pełni „tokenizowane” jak w późniejszych wersjach, co oznacza, że użytkownicy muszą ręcznie sprawdzać saldo depozytów i pożyczek poprzez kontrakt.

Tokenomia

Natywnym tokenem Aave [old] jest LEND.

Podstawowe informacje o tokenie

• Symbol tokena: LEND
• Blockchain emisji: Ethereum (token zgodny ze standardem ERC-20)
• Podaż i mechanizm emisji: Początkowa podaż LEND wynosiła 1,3 miliarda sztuk. Tokeny były głównie dystrybuowane podczas ICO w 2017 roku.
• Inflacja/spalanie: Aby utrzymać wartość tokena, ETHLend planował przeznaczyć 5% opłat za wdrożenie aplikacji oraz dodatkowe 1–5% na skup LEND, zmniejszając tym samym jego podaż. Ponadto, w przypadku niedoboru środków w protokole, zdeponowane LEND mogą być użyte jako ostatnie zabezpieczenie.
• Obecna i przyszła podaż: W 2020 roku LEND przeszedł ważną „wymianę tokenów” – w stosunku 100:1 został zamieniony na nowy token AAVE. Oznacza to, że obecnie LEND jest w obiegu bardzo niewiele, większość została wymieniona na AAVE.

Zastosowanie tokena

LEND pełnił kilka kluczowych ról w ekosystemie Aave [old]:

• Zarządzanie: Posiadacze LEND mieli prawo głosu w sprawie przyszłego rozwoju protokołu, mogli uczestniczyć w zarządzaniu społecznościowym i głosować nad ważnymi propozycjami oraz zmianami parametrów.
• Zniżki na opłaty: Użytkownicy posiadający LEND mogli korzystać ze zniżek na opłaty transakcyjne na platformie.
• Moduł bezpieczeństwa (Safety Module): Choć w fazie Aave [old] nie był jeszcze w pełni rozwinięty, LEND miał być używany jako zabezpieczenie w przypadku ryzyka, by zapewnić wypłacalność protokołu.

Dystrybucja i odblokowanie tokenów

Podczas ICO w 2017 roku LEND rozdzielono mniej więcej tak:

• Około 23% trafiło do zespołu założycielskiego i samego projektu.
• Około 72,3% sprzedano w ramach sprzedaży prywatnej.
• Około 4,6% sprzedano w ramach sprzedaży publicznej.
• Pozostała część stanowiła rezerwę ekosystemową.

Zespół, zarządzanie i finanse

Kluczowi członkowie i cechy zespołu

Założycielem Aave [old] jest Stani Kulechov. To seryjny przedsiębiorca, który podczas tworzenia ETHLend studiował prawo w Helsinkach. Początkowy zespół to deweloperzy ETHLend, którzy podczas bessy w latach 2018–2019 przeprojektowali projekt i wypuścili Aave. Zespół ma biura w Londynie i Szwajcarii.

Mechanizm zarządzania

Aave [old] dążył do decentralizacji, a LEND odgrywał kluczową rolę w zarządzaniu. Posiadacze LEND mogli głosować nad decyzjami dotyczącymi protokołu, np. zmianą parametrów oprocentowania czy dodaniem nowych typów aktywów. To zapewniało społeczności udział w kierunku rozwoju projektu.

Skarbiec i finanse

Aave [old] podczas ICO w 2017 roku zebrał ok. 16,2 mln USD (ze sprzedaży 1 mld LEND). Środki te przeznaczono na wczesny rozwój i działalność projektu. W miarę rozwoju Aave pozyskał kolejne finansowanie, ale dotyczyło to już fazy tokena AAVE.

Mapa drogowa

Historia rozwoju Aave [old] to kwintesencja wczesnych eksperymentów w DeFi:

• Listopad 2017: Projekt rusza pod nazwą ETHLend i przeprowadza ICO tokena LEND. ETHLend początkowo był platformą pożyczek P2P.
• 2018: Zespół ETHLend podczas bessy dokonuje gruntownej przebudowy projektu i zmienia nazwę na Aave.
• Styczeń 2020: Aave V1 oficjalnie startuje, co oznacza pełne przejście z modelu P2P na pożyczki oparte o pulę kapitałową i wprowadzenie innowacji takich jak błyskawiczne pożyczki.
• Październik 2020: Aave przeprowadza wymianę tokenów LEND na AAVE w stosunku 100 LEND = 1 AAVE. To ważny kamień milowy, który otwiera nowy etap rozwoju projektu i wprowadza nowe mechanizmy zarządzania oraz bezpieczeństwa.

Dla Aave [old] (LEND) kluczowe momenty to przejście z ETHLend do Aave V1 oraz migracja tokena LEND do AAVE. Dalszy rozwój koncentrował się już wokół tokena AAVE i kolejnych wersji protokołu (V2, V3).

Typowe ryzyka

Inwestowanie w projekty blockchain zawsze wiąże się z ryzykiem – Aave [old] nie jest wyjątkiem. Oto najważniejsze zagrożenia, które warto znać:

Ryzyka techniczne i bezpieczeństwa

• Luki w smart kontraktach: Wszystkie funkcje Aave [old] opierają się na kodzie smart kontraktów. Jeśli pojawią się w nim błędy, hakerzy mogą je wykorzystać, prowadząc do utraty środków. Mimo audytów ryzyka nie da się całkowicie wyeliminować.
• Ryzyka sieci blockchain: Aave [old] działa na Ethereum, które może być przeciążone, generować wysokie opłaty transakcyjne lub mieć własne problemy z bezpieczeństwem – wszystko to wpływa na komfort i bezpieczeństwo korzystania z Aave [old].

Ryzyka ekonomiczne

• Zmiany cen kryptowalut: Wartość zdeponowanych kryptowalut może gwałtownie się zmieniać. Jeśli zabezpieczenie spadnie poniżej wartości pożyczki, system może automatycznie zlikwidować zabezpieczenie, co oznacza stratę części aktywów.
• Ryzyko likwidacji: Jako pożyczkobiorca, jeśli wartość zabezpieczenia spadnie poniżej ustalonego progu, zostanie ono zlikwidowane. To chroni deponentów, ale dla pożyczkobiorcy oznacza stratę.
• Ryzyko zmienności stóp procentowych: Oprocentowanie pożyczek w Aave [old] jest dynamiczne. Pożyczkobiorca może nagle zapłacić wyższe odsetki, a deponent – otrzymać niższe.

Ryzyka regulacyjne i operacyjne

• Niepewność regulacyjna: Przepisy dotyczące kryptowalut i DeFi na świecie ciągle się zmieniają. Nowe regulacje mogą wpłynąć na działalność Aave [old] i wartość tokenów LEND (lub AAVE).
• Ryzyko konkurencji: Rynek pożyczek DeFi jest bardzo konkurencyjny, pojawiają się nowe projekty i innowacje, co może stanowić wyzwanie dla Aave [old].

Pamiętaj, że powyższe informacje nie stanowią porady inwestycyjnej. Przed podjęciem decyzji inwestycyjnej zawsze przeprowadź własne badania i oceń swoją tolerancję ryzyka.

Lista kontrolna weryfikacji

Jeśli chcesz zgłębić temat Aave [old], oto kilka przydatnych źródeł:

• Biała księga Aave V1: Najlepsze źródło wiedzy o mechanizmach i szczegółach technicznych Aave [old].
• Przeglądarka blockchain (adres kontraktu LEND): Możesz wyszukać adres kontraktu LEND na Etherscan i sprawdzić podaż, rozkład posiadaczy oraz historię transakcji.
• Aktywność na GitHubie: Repozytorium Aave na GitHubie (szczególnie kod Aave V1) pozwala ocenić aktywność deweloperów i jakość kodu.

Podsumowanie projektu

Aave [old], początkowo znany jako ETHLend, był jednym z pionierów zdecentralizowanych finansów (DeFi). Przeszedł transformację z modelu pożyczek P2P do protokołu opartego na puli kapitałowej, znacznie zwiększając płynność i efektywność pożyczek kryptowalutowych. Token LEND odegrał kluczową rolę w zarządzaniu i wczesnych zachętach ekosystemu. Szczególnie warto podkreślić innowację błyskawicznych pożyczek, która zrewolucjonizowała DeFi, umożliwiając pożyczki bez zabezpieczenia.

Choć token LEND został w 2020 roku wymieniony na AAVE, historia Aave [old] – zwłaszcza przejście z P2P do modelu puli kapitałowej oraz pionierskie wdrożenie błyskawicznych pożyczek – położyła fundamenty pod rozwój rynku pożyczek DeFi i pokazała ogromny potencjał blockchainu w przekształcaniu tradycyjnych finansów.

Pamiętaj, że ten opis służy wyłącznie celom edukacyjnym i nie stanowi porady inwestycyjnej. Rynek kryptowalut jest bardzo zmienny i ryzykowny – zawsze badaj temat samodzielnie i podejmuj decyzje ostrożnie.